Ethereum’da Merge’den sonra merakla beklenen Shapella yükseltmesi 13 Nisan gece yarısı gerçekleşecek.
Kriptolar açısından güzel bir güne başladık. Bitcoin sabah saatlerinde Asya’dan gelen alımların eşliğinde 30.430 dolara yükselerek son 10 ayın zirvesini test etti. Çarşamba günü ABD’den alacağımız enflasyon verisi ve FOMC öncesinde volatilite, beklentilere paralel olarak artış gösterdi. Makroekonomik gelişmelerin yanı sıra Ethereum’da Merge’den sonra merakla beklenen Shapella yükseltmesi 13 Nisan gece yarısı gerçekleşecek.
Çarşamba günü gece yarısı gerçekleşmesi planlanan bu yükseltme ile piyasa değeri yaklaşık 32 milyar dolar olan 17 milyon Ethereum’un kilidi açılacak. Yükseltmenin ardından stake edilen Ether’lerin satılabileceği ihtimalinin fiyat üzerinde satış baskısı yaratabileceği düşünülmekte. Aksi bir yönde ETH volatilitesinin son iki haftadır düşüş içerisinde olduğu, böylece yatırımcıların riskli bir durum olmadığını düşünen yatırımcılar da mevcut.
Kısaca Ethereum’un güncelleme serüveninden bahsetmek gerekirse; 2015 senesinde Ethereum kurulduğunda tıpkı Bitcoin mekanizması gibi Proof of Work iş kanıtıyla çalışıyordu. Bitcoin’e alternatif olarak üretildi ancak arzın sınırlı olmaması, üzerinde akıllı sözleşmeler yazılabilmesi, kendine özgü bir ağa sahip olması gibi farklılıkları da bulunuyordu. Dijital varlık sektöründeki gelişmelerle beraber yeni kripto paralar Proof of Stake adını verdiğimiz hisse kanıtıyla piyasada yer alıyordu, Ethereum ise tüm bu teknolojinin gerisinde kalıyordu.
Proof of Work (PoW) iş kanıtında ağdaki işlemler madenciler tarafından onaylanıyordu ve doğrulanan madencilere ödüller veriliyordu. Donanım cihazlarla beraber çözülen matematiksel bulmacalar yoğun miktarda enerji tüketmenin yanı sıra madencilik şirketlerinin de yüksek maliyet sorunu yaşamalarına neden oluyordu. Boğa sezonunda madencilik yapılması güzel bir seçenek gibi gözüküyor ancak içerisinde bulunduğumuz ayı sezonunda şirketlerin büyük zarara girmelerine ve hatta iflas etmelerine sebep oluyor.
Ethereum’un kurucusu Vitalik Buterin eşliğinde Ethereum Foundation yani Ethereum Vakfı sistem değişikliğine gitmek istediklerini ve birçok yenilik olacağının müjdesini verdiler ve bununla ilgili duyuruları gerçekleştirdiler. En nihayetinde Aralık 2020’de yeni çıkan projeler gibi Ethereum’da da Proof of Stake hisse kanıtıyla Ether stake etme imkânı sunuldu. Böylelikle bir dijital varlığın çıkarılmasında rol oynayan madencilerin yerini artık validatör dediğimiz onaylayıcılar yani varlıklarını kilitleyenler devraldı.
Stake etmenin yanı sıra bir de EIP 1559 uygulaması gerçekleştirilerek dolaşımda bulunan Ether’lerin yakımı gerçekleşti. Ethereum yakımı ile dolaşımdaki bazı Ether’ler geri döndürülmez bir cüzdana gönderilerek dolaşımdan çıkarıldı.
Tüm bu süreçler devam ederken dijital varlık ekosistemi için büyük bir adım olan Ethereum Merge’ün çalışmalarına başlandı ve 15 Eylül 2022 tarihinde Ethereum Proof of Stake konsensüsüne resmi geçiş tamamlandı. Geçtiğimiz sene başarılı bir şekilde gerçekleşen Ethereum 2.0 ile Ethereum’da daha az enerji tüketimi, ölçeklenebilirlik ve staking talebinin artması gibi konular hedeflendi. Aynı zamanda Etherem’un enflasyon oranının Bitcoin’den daha düşük olması amaçlandı. Özellikle Merge’den sonra kurumsal yatırımcının dikkatini çeken Ethereum ağında dört adet testnet başarıyla tamamlandı ve herhangi bir sorunla karşılaşılmadı. Hatta Vakıf, 5 Nisan’a kadar sistemde herhangi bir açık bulana ödül dağıtacağını da duyurmuştu. Merge, ağın daha verimli, sürdürülebilir, kapsayıcı ve çevre dostu hale getirilmesi için tasarlandı. Beklenenin aksine birleşme sonrası hemen işlem ücretleri düşmedi, ancak ağın enerji kullanımının yüzde 99’un üzerinde azalması planlanıyor.
Aralık 2020 tarihinde duyuruyla beraber kullanıcılar Ether’lerini stake ettiler. Ancak kilitlenen Ether’lerin ne zaman açılacağına ilişkin bir tarih bulunmamaktaydı. Bunu bir örnek ile ilişkilendirecek olursak, 2020 senesinin aralık ayında 650 dolardan alınan 32 adet Ether’i stake ettiğimizi varsayalım. İşlem maliyeti ortalama 21.000 dolar gibi bir fiyata denk gelirken bir sene sonra Ethereum ATH seviyesiyle 4850 dolara kadar yükseldi. Bu argümanları topladığımızda kullanıcılar bu riski aldılar ve ATH seviyesinden kar realizasyonu gerçekleştiremediler. Stake oranında sınırlama maksimum 32 Ether olduğu için risk oranı zorlaştı ve Ethereum staking diğer kripto para birimlerine nazaran zayıf kaldı. Ancak bakıldığında Ethereum stake eden kullanıcılar Ethereum’un vizyonuna inanan kişilerdi. Sene başında Ethereum Vakfı’ndan gerçekleştirilen duyuru sonrasında kilitli olanların Shapella güncellemesi sonrasında serbest kalacağı duyuruldu.
Kullanıcılar stake ettikleri Ether’leri ve staking ödüllerini yükseltmeden sonra alabilecekler. Bunun sonucunda dolaşımdaki Ether’lerin azalması ve yıllık token ihracının %90 oranında azalması bekleniyor. EIP 1559 protokolünün de katkısıyla beraber Ethereum, deflasyonist bir varlığa dönüşecek. Şu an yaklaşık olarak 18 milyon adet Ethereum kilitli durumda. Yükseltmenin tamamlanmasının ardından olası satışlara ve düşüşlere karşın piyasa endişesi devam ediyor.
Shapella Sonrası Ne Olacak?
Güncellemenin ardından stake edilen Ether varlıklarındaki sınırlamanın 32’den 16 adet Ether’e düşürülmesi planlanıyor. Bunun dışında ise minimum 1 Ether ile de validatör yani doğrulayıcı olunabilmesi için çalışmalar devam ediyor. Tamamen belirsiz olan kilit açma sürelerinin yerine artık yeni bir düzenin gelmesiyle beraber dijital varlık staking oranlarında Ether’in artacağına inanıyoruz.
ETH/USDT Teknik Analiz
Geride bıraktığımız sene Eylül 15’te gerçekleşen Merge güncellemesi öncesinde Ethereum 2030 dolar bandına yükselmişti. Ancak makroekonomik gelişmelerle birlikte gelen düşüşler Ethereum yükselişlerini baskıladı. Önümüzdeki sürece odaklanacak olursak, geçen hafta ve bugün 1900 dolar bandını ziyaret ederek yatay konumuzu yukarı yönlü bozdu. Geçen haftalarda test ettiği 1850 dolar direnç bölgesinin üzerinde kalarak o bölgeyi desteğe çevirmiş oldu. Pivot noktamız olan 1850 dolar bandını koruması durumunda 2000 dolar bandına doğru bir hamle görmek mümkün olacaktır. Ancak ABD’den de alacağımız verilerin beklenti üzeri gelmesi yönünde 1600 dolar bandına devam edeceği öngörülebilir. Ether şu an ivme kazansa da piyasanın ABD enflasyonu ve FOMC’ye odaklandığı aşikâr. Bitcoin’de 28.500-28.700 kanalı korunması durumunda Ethereum’u da destekleyeceğini düşünebiliriz.
Bu güncelleme kısa vadeli yatırımcılar için al-sat fırsatı yaratabilir. Uzun dönemdir kilitli olan Ether’lerden kaynaklı fiyat üzerindeki satış baskısı yaratabilir bunu da fırsat olarak algılayabiliriz. Yükseltme sonrası ilk bir hafta önemini korurken verilen ödüllerin ve kilitli olan Ether’lerin satışının gerçekleşip gerçekleşmeyeceği merak konusu. Kriptolarda tamamen yükselişlerin gözlemlenebilmesi adına ABD’nin içerisinde bulunduğu enflasyonist ortamdan kurtulması ve yatırımcıların risk iştahının artması önemli bir rol oynamaktadır.
Bu makale yatırım tavsiyesi veya önerisi içermemektedir. Her yatırım ve alım satım hareketi risk içerir ve okuyucular karar verirken kendi araştırmalarını yapmalıdır.
