Kripto para yatırımına olan ilginin patlamasıyla birlikte, bu yeni para birimlerinin yasal sonuçları ve onları yönlendiren teknolojiler konusunda artan bir netlik ihtiyacı doğdu. Dünyanın dört bir yanındaki düzenleyici kurumlar, vergi makamları ve merkez bankalarının tümü, dijital para birimlerinin doğasını ve anlamını anlamak için çalışıyor. Bu arada, bireysel yatırımcılar kendilerine yatırım yaparak büyük miktarda para kazanabilirler, ancak kripto varlık alıp satarken belirli yasal riskler de üstlenirler.
Kripto Para Birimleri ve Vergiler
Kripto para biriminin yasal statüsünün belirsizliğinin çoğu, daha geleneksel para birimi ve ödeme sistemlerine göre yeniliğinden kaynaklanmaktadır.
Dijital varlıkların düzenlenmesi belirsiz bir durumda. Akıllı kripto varlık yatırımcısı, şartlar belirsizliğini koruyor olsa da, varlıklarını yabancı varlık olarak bildirmeyi düşünmelidir. Kesin olan bir gerçek var: Kripto ticaretinden elde edilen karlar, Türkiye’de sermaye kazancı olarak vergilendirilebilir. Merkezi bir otoritenin olmaması, kripto sahipleri için yasal ve finansal bir risk olabilir.
Bir kripto para yatırımcısı için en kritik yasal hususlardan biri, hükümet vergi makamlarının kripto para varlıklarını nasıl gördüğü ile ilgilidir. Aslında, görüşleri değişiyor ve kripto para yatırımcılarının son açıklamalarına göz kulak olmaları gerekiyor.
Sermaye Kazançları ve Kripto Birimleri
Türkiye’de kripto varlıkların vergilendirmesi ile ilgili çalışmalar devam etmektedir. ABD’de ise IRS, kripto birimlerini para birimlerinden ziyade mülk olarak tanımladı. Bu, bireysel yatırımcıların, dijital paraları nereden satın aldıklarına bakılmaksızın, yıllık vergi beyannamelerinde kripto para birimi karlarını ve giderlerini raporlamaya gelince, sermaye kazançları vergisi yasalarına tabi oldukları anlamına gelir.
Yukarıdakilerin kripto para birimleri alıp satan yatırımcılar için geçerli olduğunu unutmayın. Bir çalışansanız ve maaş olarak kripto para alıyorsanız, gelir olarak vergiye tabidir. Tutar, ödeme sırasında kripto para biriminin dolar cinsinden değerine dayanmaktadır.
Kripto Para ve Yabancı Banka Hesap Düzenlemeleri
Kripto ticareti genellikle kripto para birimini yabancı bir hesapta tutmayı içerir. Ocak 2022 itibariyle, federal yasalar yabancı kripto hesabını bir tür “raporlanabilir hesap” olarak görmemektedir. Yani, kripto hesap sahiplerinin yabancı hesaplarının açıklamalarını ABD Hazine Bakanlığı’nın bir kuruluşu olan Mali Suçları Uygulama Ağı’na (FinCEN) bildirmeleri gerekmemektedir. Türkiye’de ise hala henüz böyle bir açıklama söz konusu değil ancak çalışmalar devam etmekte.
Genellikle Yabancı Banka Hesap Raporu için FBAR olarak adlandırılan bu, FinCEN Form 114’tür ve önemli denizaşırı hesap sahipleri tarafından dosyalanmaktadır.
Kripto para cüzdanları bu gereksinime dahil değildir, ancak bu her an değişebilir. FinCEN, yabancı banka hesaplarına ilişkin dosyalama gerekliliklerini kripto para birimi varlıklarını içerecek şekilde değiştirmeyi teklif etmeyi planlıyor.
Kripto Paraların Merkeziyetsiz Doğası
Birçok dijital para biriminin en büyük avantajlarından biri de bireysel yatırımcı için potansiyel bir risk faktörüdür. Kripto para birimleri tanımları gereği merkezi değildir, yani fiziksel bir varlıkları yoktur ve merkezi bir otorite tarafından desteklenmezler.
Dünyanın dört bir yanındaki hükümetler, düzenleyici güçlerini çeşitli şekillerde savunmak için devreye girerken, BTC ve onun gibi diğer dijital para birimleri herhangi bir yargı yetkisine veya kuruma bağlı değil.
Bu bir yandan yatırımcıları bu kurumlara borçlu olmaktan kurtarır. Öte yandan, bu durum yasal komplikasyonlara neden olabilir.
Merkezi Bir Otorite Olmadığında
Dijital para birimlerinin değeri, tamamen diğer sahiplerin ve yatırımcıların onlara atfettiği değere bağlıdır; bu, dijital veya fiyat tüm para birimleri için geçerlidir. Dijital para biriminin değerini destekleyen merkezi bir otorite olmadan, işlemler veya mülkiyetle ilgili komplikasyonların ortaya çıkması durumunda yatırımcılar zor durumda kalabilir.
Merkeziyetsiz doğalarının bir sonucu olarak kripto varlıklarla ilişkili bir başka potansiyel risk, işlemlerin ayrıntılarıyla ilgilidir. Diğer işlemlerin çoğunda, fiziksel varlık olan para birimi el değiştirir.
Elektronik işlemler söz konusu olduğunda, mevduat ve borç taleplerinin oluşturulmasında ve ödenmesinde güvenilir bir finans kurumu yer alır. Bu kavramların hiçbiri kripto işlemleri için geçerli değildir.
Bu temel farklılık nedeniyle, çeşitli dijital para birimi işlemlerinde taraflar arasında yasal karışıklık gerçek bir olasılıktır. Bir kez daha, bu para birimlerinin merkezi olmayan doğası nedeniyle, bu durumlarda yasal başvuru yolunun değerlendirilmesi zor olabilir.
Kripto Para Birimi Kaydı ve Lisanslama
Giderek artan sayıda işletme, dijital para birimlerini bir ödeme şekli olarak alıyor. 2022’de Bitcoin’inizi Microsoft’un Xbox Mağazası, Home Depot ve Whole Foods’ta harcayabilirsiniz.
Diğer finansal alanlarda olduğu gibi, işletmelerin nihayetinde belirli yetki alanları ve faaliyetler için kayıt olmaları ve lisans almaları gerekebilir. Bununla birlikte, dijital para birimlerinin karmaşık ve gelişen yasal durumu nedeniyle, bu alan kripto para piyasasında faaliyet gösteren işletmeler için önemli ölçüde daha az nettir.
Örneğin, yalnızca kriptoları kabul eden şirketlerin kayıt olmasına veya lisans almasına gerek olmayabilir. Öte yandan, yetki alanlarına bağlı olarak özel hususlara başvurmaları gerekebilir.
Hem yerel hem de eyalet düzeyindeki operasyonları için uygun yasal prosedürleri takip etmelerini sağlamak için sorumluluk, işletme sahipleri ve yöneticilere düşer.
Örneğin, federal düzeyde, finans kurumları kara para aklama ve dolandırıcılığa, fonların iletilmesine ve daha fazlasına karşı belirli koruma faaliyetlerini sürdürmelidir. Bunun gibi hususlar, dijital para birimleriyle uğraşan işletmeler için de geçerlidir.
Dolandırıcılık ve Kara Para Aklama
Kriptonun suç örgütlerine dolandırıcılık, kara para aklama ve bir dizi başka mali suç işlemek için yeni araçlar sağladığına dair yaygın bir inanç var. Bu, bu yeni teknolojiyi bu tür suçları işlemek için kullanmak istemeyen çoğu kripto para yatırımcısını doğrudan etkilemeyebilir. Bununla birlikte, kendilerini mali suç mağduru olmak gibi talihsiz bir durumda bulan yatırımcıların, geleneksel dolandırıcılık mağdurları ile aynı yasal seçeneklere sahip olmamaları muhtemeldir.
Bu sorun aynı zamanda dijital para birimlerinin merkezi olmayan durumuyla da ilgilidir. Örneğin, bir kripto borsası saldırıya uğradığında ve müşterilerin varlıkları çalındığında, genellikle eksik fonları geri almak için standart bir uygulama yoktur.
Dijital para yatırımcıları bu nedenle kripto varlıklarını satın alıp elinde tutarak belirli bir miktarda risk alırlar.
Dijital Güvenlik Sorunu
Bu nedenle, dijital para birimiyle ilgili geliştiriciler ve yeni başlayanlar, dijital paraları ve tokenleri tutmak için güvenli araçlar oluşturmaya büyük ilgi gösterdi. Yine de, her zaman yeni cüzdan türleri piyasaya sürülürken ve kripto para borsaları güvenlik önlemlerini her zaman iyileştirirken, yatırımcılar şimdiye kadar kripto paralara sahip olmakla ilgili yasal riskleri tamamen ortadan kaldıramadılar ve muhtemelen hiçbir zaman da olmayacaklar.
Bu makale yatırım tavsiyesi veya önerisi içermemektedir. Her yatırım ve alım satım hareketi risk içerir ve okuyucular karar verirken kendi araştırmalarını yapmalıdır.
