Kriptoda Fair Launch yani Türkçe olarak “adil lansman” bir kripto para biriminin lansman sırasında eşit olarak dağıtılmasını ifade eder. Bu durum, içeriden bilgi alanların ticaretini ve fiyat manipülasyonunu önleyerek, herkesin en başından token edinme konusunda eşit fırsatlara sahip olacağı anlamına gelir.
Kriptoda Fair Launch Nedir?
Kriptoda Fair Launch denilen yani Türkçe ifade etmek gerekirse “adil lansman” ifadesine karşılık gelen kavram, herkese token satın alma konusunda eşit şans vererek, lansman sırasında bir tokenin eşit olarak dağıtılmasını ifade eder. Adil bir lansman adil ve hakkaniyetli olmaya çabalasa da, tokenin fiyatı yine de fiyat manipülasyonuna maruz kalabilir. Dolayısıyla bu uygulamanın başarısı ve adaleti, token’ın arkasındaki ekibin yeteneklerine ve niyetlerine bağlıdır.
Fair Launch Nasıl Çalışır?
Gerçekten adil bir Fair Launch’ta, ekipten ayrılan ön satış token’ları veya önceden tahsis edilmiş token’lar olmayacaktır. Alıcılar yalnızca doğrudan Uniswap ve PancakeSwap gibi merkezi olmayan borsalardan token alabilirler. Bu, merkezileşmeyi en aza indirmeye yardımcı olur ve herkesin coin’leri satın almasını adaletli hale getirir.
Kriptoda Fair Launch’a bir örnek Bitcoin’dir. Lansmanından önce, Bitcoin’in yaratıcısı Satoshi Nakamoto’ya herhangi bir Bitcoin yüzdesi tahsis edilmedi. Bu, proje ekibinin bile, fiyat manipülasyonunu önleyerek, geleneksel token satın alma veya edinme yönteminden geçmek zorunda kalacağı anlamına gelir.
Öte yandan proje sahiplerinin, ön satış, beyaz listeye alınmış ön satış veya gizli lansman gibi, token’larını başlatabilecekleri farklı yollar da vardır.
Fair Launch Özellikleri
Adil bir lansman genellikle aşağıdaki özellikleri bünyesinde barındırır:
Şeffaflık
Lansmandan önce, ekip genellikle token hakkında bilgi verir. Bu, token’ın faydası, arzı ve ayrıntılı yol haritası gibi genel bilgileri içerir. Tipik olarak, saygın ekipler teknik incelemeyi lansmandan önce de yayınlar.
Açık Katılım
Adil bir lansmanın temel özelliği açık katılımdır. Bu, herkesin lansman sırasında token edinmeye katılmak için eşit şansa sahip olabileceği anlamına gelir. Genellikle yalnızca seçilen kişilere lansmandan önce coin satın alma fırsatı verilen ön satışlardan farklıdır.
Merkezi Olmayan Lansman
Fair Launch’ta adem-i merkeziyetçilik çok önemlidir. Merkezi olmayan bir lansman, ekip dahil hiç kimsenin token dağıtımını etkileyemeyeceği anlamına gelir. Tokenlar aynı anda herkesin kullanımına sunulacağı için bu durum merkezileşme riskini azaltır. Bu, büyük miktarlarda token istifleyen balinalara karşı piyasa manipülasyonunun önlenmesine yardımcı olur.
Adil Bir Lansmanın Dezavantajları
Ön satış olmadan, ekibin büyük bir pazarlama bütçesi için yeterli finansmanı olmayabilir, bu da projeye olan ilginin azalması anlamına gelebilir. Ekibin lansmandan sonra projeye devam etmek için yeterli parası olmayabileceğinden, bu durum lansman sonrası token’ı da etkileyebilir.
Ayrıca takımın kendilerine tahsis edilmiş token’ları olmadığı için projede net bir payları olmayabilir. Kazanılmış bir tahsisat veya pay olmadan, böyle bir sonuçta ekibin projeyi çok hızlı bir şekilde terk etmesine neden olabilir.
Adil bir lansman tipik olarak, proje ekibinin geleneksel token satın alma yöntemini kendileri uygulamak zorunda kalacağı anlamına gelse de, şunu belirtmekte fayda var; memecoin alanında çoğu ekip, projelerini “adil bir lansman” olarak etiketlemeye devam ederken, token’ların küçük bir yüzdesini kendilerine tahsis ediyor.
Fair Launch Gerçekten Adil mi?
Fair Launch’ın adil olup olmadığı büyük ölçüde her token’a ve arkasındaki ekibe bağlıdır. Adil bir lansman şeffaf ve adil olmayı amaçlasa da, ekip nihayetinde kendilerine fayda sağlamak için kullanabilecekleri içeriden bilgilere sahiptir.
Bazen “arkadaşlar ve aile token’ları” olarak bilinen adil lansman ekiplerinin, arkadaşlarına ve ailelerine içeriden bilgi verdiği bilinmektedir. Bu, takımın ve arkadaşlarının, resmi olarak piyasaya sürülmesinden dakikalar veya saniyeler önce büyük miktarlarda token satın alacakları erken sözleşme adresleri şeklinde olabilir. Bununla mücadele etmek için, bu tür projeler için çıkış likidite olarak kullanılmadığınızdan emin olmak için sözleşmenin etherscan’ını (veya eşdeğerini) okumak önemlidir.
Fair Launch’lar da büyük ölçüde botlara ve keskin nişancılara maruz kalır. Gelişmiş kripto botlarının yardımıyla, bireyler botlarına lansmandan hemen sonra karla token alıp satma talimatı verebilirler. Süreç o kadar anlık olabilir ki, manuel olarak alım yapan yatırımcılar büyük fiyat dalgalanmalarına maruz kalırlar.
Fiyat manipülasyonunu önlemek için ekip, botları kara listeye almak gibi anti-bot önlemleri uygulayabilir. Bazen ekip, her bir cüzdanın tutabileceği token sayısına bir sınır koyan bir maksimum cüzdan da uygulayabilir. Bu nedenle, genel olarak bir projenin adaleti, projenin arkasındaki ekibin kabiliyetine ve bütünlüğüne bağlıdır.
Bu makale yatırım tavsiyesi veya önerisi içermemektedir. Her yatırım ve alım satım hareketi risk içerir ve okuyucular karar verirken kendi araştırmalarını yapmalıdır.
