Borsa İstanbul’a (BIST) olağanüstü bir ilgi söz konusu. Özellikle de halka arz furyasıyla ivmelenen BIST, rekorlara doymuyor. Hem dünya genelindeki sıkılaşma politikası hem de Türkiye’deki enflasyonist baskıdan kaynaklı olarak yatırımcıların zor kazanç sağladığı bu dönemde gözde finans piyasası BIST oldu.
1 Eylül’de 8.000 endeksi aşan BIST100, haberin yazımı itibarıyla 8265’te seyrediyor. BIST yatırımcı sayısı ise 6.257.415’e ulaşmış durumda. Öyle ki geçmişte kripto piyasasında büyük bir yer edinen Türk yatırımcı kitlesi, aynı ilgiyi şu sıralar BIST’e gösteriyor. Peki ya 2023 yılı, kripto paralar ve BIST açısından nasıl ilerliyor? Yılbaşından beri en çok kazandıran hisse ve kripto para hangileri?
BIST’in göz kamaştıran performansı
2023 yılına 4624 endeks ile adım atan BIST, zaman zaman düzeltmeler yaşasa da ana trendini yukarı yönlü devam ettiriyor. Özellikle de Mayıs ayından beri neredeyse hiç fire vermeden artış sergileyen BIST, 8290 endekse gelerek yıl başından bu yana toplamda yüzde 79,25’luk bir yükseliş kaydetti.
BIST yatırımcı sayısında rekor kırıldı!
BIST yatırımcı sayısı, yeni halka arzların da etkisiyle yeni tarihi zirvesine ulaştı. Merkezi Kayıt Kuruluşu tarafından yayımlanan verilere göre BIST yatırımcı sayısı 31 Ağustos itibarıyla 6 milyon 257 bin 415 seviyesine ulaşarak rekora imza attı. Son 15 günde yatırımcı sayısındaki artış 627 bin olurken, bir ayda borsaya giren pay senedi bakiyeli yatırımcı sayısı 1 milyon 158 bin 333 kişiye yükseldi.
31 Aralık’ta 3 milyon 794 bin 409 olan yatırımcısı sayısı 31 Ağustos itibarıyla 2 milyon 462 bin 6 kişi artarak 6 milyon 257 bin 415 kişi olarak kayıtlara geçti.
Coinkolik’e özdel konuşan Acar Menkul Değerler Baş Analisti Ahmet Mergen, BIST100’ün Türkiye’de pandeminin ortaya çıktığı 2020 yılından beri diğer borsalar gibi çok kısa bir sürede aşağıya vurduğunu fakat ardından gelen toparlanmayla 820 seviyesinden endeksin yukarı yönlü ivmelendiğini belirtti. Mergen, BIST100’ün Dow Jones, S&P ve Nasdaq gibi endekslerle beraber yukarıya doğru hareketlendiğini ifade etti.
Eski Merkez Bankası Başkanı’nın (Naci Ağbal) görevden alınması bir düzeltmeye sebep olduysa da trend, halen çok güçlü bir şekilde yukarı yönlü devam ediyor” diye konuşan Mergen, “Göründüğü kadarıyla gelinen nokta 8300’lerin üstü. Tabii buna biraz da etki eden faktörlerin arasında son iki sene içerisinde enflasyonun beklenmedik bir şekilde çok yukarılara doğru gitmesi, doların 8,5’tan 19’a fırlaması ve orada bir süre direndikten sonra bir anda 28’lere hızlanması var” ifadelerini kullandı.
“Hesaplar ufak ya da büyük. Olsun, 6 milyona yakın insan buraya parasını getirdi”
Acar Menkul Değerler Baş Analisti Ahmet Mergen
Parasını korumak isteyen yatırımcıların zamanla BIST100’e yöneldiğini dile getiren Mergen, çok büyük bir kitlenin bu alana dahil olduğunu belirterek şunları söyledi: “Parasını korumak isteyenler gayrimenkul, arsa, döviz ya da dayanıklı tüketim mallarının dışında faizi de yeterli bulmayınca borsaya geldi. Bugün nereden baksanız 50 bin kişinin 25 senedir iş yaptığı yere 6 milyonun üzerinde yatırımcı geldi. Ama hesaplar ufak ya da büyük. Olsun, 6 milyona yakın insan buraya parasını getirdi. Bu da tabii lotların, halka arzların çok fazla olmadığı ortamda fiyatların çok hızlı yükselmesine yol açtığı için birbirini tetikleyen bir yatırımcı kitlesi akınına uğradı borsa: “Para kazanılıyormuş, borsaya gidelim.”
“Yeni ekonomi yönetimiyle BIST100 endeksi dünya çapında en iyi performans gösteren borsalar arasında”
Mete Ali Başkaya
Coinkolik’e özel konuşan analist Mete Ali Başkaya ise Türkiye’deki seçim belirsizliklerinin sona ermesi ve yeni ekonomi düzenin göreve gelmesiyle beraber BIST100 endeksinin dünya çapında en iyi performans gösteren borsalar arasında yer aldığını belirtti. 2023’ün başından 5 Eylül’e kadar endeksin yüzde 49,5 artışla 8.236 puana yükseldiğini ifade eden Başkaya, söz konusu yükselişin endeksin 2000 yılından bu yana kaydettiği en güçlü 6. yıllık artış olarak tarihe geçtiğinin altını çizdi.
“Endeks 1997 yılından bu yane ilk kez beş yıl üst üste yatırımcısına kazandırdı”
Mete Ali Başkaya
“BIST 100 endeksi dolar bazında da yatırımcısına yüzde 4,5 getiri sağladı. Ancak endeksin 510 puanlık zirvesine kıyasla 307,6 puan seviyesinde olması dikkat çekici” diye konuşan Başkaya sözlerini şöyle sürdürdü: “Ayrıca endeks 1997’den bu yana ilk kez beş yıl üst üste yatırımcısına kazandırdı.Sektör analizine göre tüm sektörler 2023 yılında kazançlı çıktı. En çok kazandıran sektör yüzde 112,4 ile taş ve toprak oldu, bankacılık sektörü ise yüzde 61,3’lük bir artış gösterdi.”
2023 yılında 32 şirketin halka arz edildiği ve bu halka arzların yeni yatırımcıların borsa ile tanışmasında önemli bir rol oynadığı belirtiliyor. Merkezi Kayıt Kuruluşu verilerine göre, bu yıl halka arza katılan yaklaşık 42 milyon yatırımcıdan toplanan tutar 43 milyar lira oldu. Yalnızca 2023 yılında, Ağustos ayına kadar 2 milyar dolarlık halka arz gerçekleşti. Bu durum, Borsa İstanbul’u dünya borsaları arasında ilk 10’a taşıdı.
2019 yılından bu yana borsadaki yatırımcı sayısı dört kat arttığının altını çizen Başkaya, “Özellikle 2023 yılındaki halka arz furyasıyla birçok yeni ve amatör yatırımcı piyasaya katıldı. Bu yoğun halka arz ilgisi işlem gören hisseleri rekor seviyelere taşıdı. Örneğin, OFSYM şirketi 10’nun üstünde tavanını yaşıyor ve hisse fiyatı neredeyse dört katına çıktı” diye konuştu.
“BIST piyasası kontrolsüz bir şekilde hızlanmaya devam ediyor”
Mete Ali Başkaya
Peki ya halka arz furyası hep bu ivmeyle devam mı edecek? Piyasa kontrolsüz bir şekilde hızlanmaya devam ediyor” diye konuşan Başkaya ekledi: “Bu stratosfere çıkış benzeri hareketlilikte yatırımcılar ikiye ayrılacak. Birincisi ‘Ucuz yırttık – iyi ki çıktık / iyi ki girmedikçiler.’ İkincisi ise kamikaze ile karşılaşacak olanlar. Eğer bu halka arz furyasına dahil okurlar varsa, hangi grupta olacağınızı kestirmek zor. Ancak unutulmamalı ki, duygusal kararlar genellikle mantıksız sonuçlar doğurur. Özellikle yüksek meblağlarla ve sadece bir hisseye yatırım yapmak büyük riskler taşır.”
Kripto piyasasını da değerlendiren Başkaya, Bitcoin halving döngüsüne dikkat çekti: “2023 yılı kripto para pazarı için birçok fırsat ve riski içinde barındırıyor. Regülasyonlar, ekonomik koşullar ve teknolojik gelişmeler, piyasanın geleceğini şekillendirecek en önemli faktörler arasında yer alıyor. Bitcoin halving döngüsü tüm piyasanın merakla beklediği ve umut bağladığı bir konu.”
2023’ün en çok kazandıran hisseleri
Halka arzların Türkiye’yi kasıp kavurmasıyla birlikte pek çok hisse senedi alışılanın dışında performans sergiledi. Diğer finans piyasalarına oranla genelde daha sakin geçen BIST, geçtiğimiz senelerdeki performansını solladı. Bu süreçte yalnızca halka arz olan şirketler değil, uzun yıllardan beri BIST’de yer alan şirketlerde öne çıktı.
2023’ün başından itibaren en çok değer kazanan hisse senedi, yüzde 1186 artışla Oncosem (ONCSM) oldu. Kimya, petrol ve plastik sektörleri üzerine faaliyet gösteren ONCSM, şu an için 251,50 TL’den işlem görüyor.
İkinci sırada ise yüzde 1134 oranında artış kaydeden SDT Uzay (SDTTR) yer aldı. Teknoloji alanıyla ilgili çalışmalar gerçekleştiren SDTTR, güncel olarak 407,50 TL’den alıcı buluyor.
Üçünücü sırayı ise yüzde 929,1’lik performansıyla Astor Enerji (ASTOR) kaptı. Metal eşya ve makineler tarafında etkinlik gösteren ASTOR, sosyal metriklerle de öne çıkmaya devam ediyor.
Üst sıralardaki istatisiklere ek olarak, listede bir spor kulübünün yer alması ayrıca dikkat çekti. Beşiktaş (BJKAS), sene başından bu yana yüzde 554,9 yükselerek yedinci sıraya yerleşti.
BIST’in ana dopingi: Halka arzlar!
Giderek artan halka arz katılımları BIST’i güçlü tutan unsurların başında geliyor. Global anlamda nakit sorunu yaşanırken garanti kazanç fırsatı olarak görülen halka arzlar, yatırımcıların yoğun bir talebiyle karşı karşıya. Bu sene halka arza katılan yaklaşık 42 milyon yatırımcıdan toplanan tutar 43 milyar TL’ye yaklaştı.
Son 12 aylık Türkiye Google arama verileri ele alındığında, halka arzın ne kadar büyük bir ilgi topladığı görülüyor. 27 Ağustos – 2 Eylül 2023 tarihleri arasında 100 Google puanına ulaşarak zirve yapan “halka arz” aramaları. Sosyal metriklerle de kendisini göstermiş oldu. Bu durumun en net örneklerinden birisi de X platformunda yaşanıyor. Halka arzlar hakkında hashtag kullanılarak paylaşılan gönderiler, çok kısa sürede binlerce görüntülenmeye ulaşıyor.
Kripto paraların performansı
FTX krizinden kaynaklı 2023’e çok düşük seviyelerde giriş yapan BTC, temel analiz eşliğinde önemli bir yükseliş yaşadı. 2023’e 16.652 dolardan adım atan kripto paraların lideri, yıl içersinde en yüksek 31.720 doları gördü. Yüzde 90,48’e denk gelen bu artış, oran olarak her ne kadar BIST’ten fazla görünse de güncel değerine göre yüzde 54,70 oranına tekabül ediyor.
Kriptoda sosyal metrikler zayıflıyor
Son 12 aylık Türkiye Google arama verileri incelendiğinde, kripto paralara olan talebin giderek azaldığı görünüyor. Güncel tarih aralığında 33 puan da olan bitcoin Google aramaları, 6 – 12 Kasım’dan bu yana düşüş trendinde ilerliyor. Zaman zaman ETF haberleriyle piyasa güç yakalamaya çalışsa da, bu hava kalıcılık sağlayamıyor. Kripto yatırımcıları ise sektörün belirsiz ve nispeten olumsuz ilerlemesinden dolayı kripto paralara talepkar yaklaşmıyor.
2023’ün en çok kazandıran coin’leri
Bitcoin ve altcoinlerin toplam piyasa değeri yıl başından bu yana yüzde 36 artış kaydetti. 1 Ocak günü 795 milyar dolar olan toplam piyasa değeri güncel olarak 1,1 trilyon doları aşmış durumda. BTC fiyatında görülen yükselişe ek olarak dominans seviyesinde de dalgalanmala görüldü.
Bitcoin’in dominans değeri yüzde 50’ye yaklaşmasına rağmen bazı coin’ler ayrışarak, etkili bir performans sergiledi. Piyasa değerine göre ilk 100 kripto para birimi arasında yıl başından bu yana en fazla değer kazanan projeyse bir dönemi kasıp kavuran PEPE oldu.
Toplamda yüzde 2424 oranında yükseliş yaşayan PEPE, popüler kripto borsalarında listelenene kadar çok büyük bir ilgi toplayıp. 2023’e damga vurdu. Fakat listeleme tarihi olarak 2023’ün başlangıcında yer almıyor. PEPE’yi listeye katmadığımızda ise en çok yükseliş yaşayan kripto para yüzde 2092 ile Conflux (CFX) oldu. CFX ardından gelen kripto paralar şu şekilde:
Injective (INJ) yüzde 838, Render Token (RNDR) yüzde 655, Stacks (STX) yüzde 497, Bitcoin Cash (BCH) yüzde 138, Immutable (IMX) yüzde 96, The Graph (GRT) yüzde, Rocket Pool (RPL) yüzde 84, Kava (KAVA) yüzde 83, Lido DAO (LDO) yüzde 82.
Bu makale yatırım tavsiyesi veya önerisi içermemektedir. Her yatırım ve alım satım hareketi risk içerir ve okuyucular karar verirken kendi araştırmalarını yapmalıdır.
