Ripple ve XRP Nedir?

Ripple, para transfer sürelerini azaltan ve ödemelere güvenlik katmanları ekleyen bir ödeme protokolüdür. XRP ise Ripple’ın yerel kripto para birimidir.

Bu rehberimizde, Ripple nedir, nasıl çalışır, Ripple’ın kripto parası XRP nedir, XRP nereden ve nasıl satın alınır gibi birçok soruyu yanıtladık.

Ripple Nedir?

Ripple, finansal işlemler için kullanılan bir ödeme protokolü ve dijital para birimi platformudur. Amacı, özellikle uluslararası para transferlerinde hız, düşük maliyet ve güvenlik sunmaktır. Ripple, geleneksel bankalar ve finansal kuruluşlarla işbirliği yaparak sınır ötesi ödemelerde blockchain teknolojisinin avantajlarını kullanır. Bu protokol, SWIFT gibi geleneksel yöntemlerden çok daha hızlı işlem süresi ve düşük maliyet sunar.

RippleNet, finansal kurumların birbirine güvenli ve hızlı bir şekilde para göndermesine olanak tanıyan küresel bir ödeme ağıdır. Bu ağ, geleneksel finansal sistemlerle entegre olarak çalışır ve bankaların ve diğer finansal kuruluşların blockchain teknolojisini kullanmalarını sağlar.

Varsayımsal bir örnek vererek devam edelim. Mesela Türkiye’den Nikaragua’ya para göndermek istiyorsunuz. TRY/NIO yaygın bir ödeme biçimi değildir. Böyle bir para transferi için birey veya banka öncelikle TRY’yi USD’ye ve ardından USD’yi NIO’ya çevirmelidir. Her adımda para gönderme daha maliyetli hale gelmekte, vakit alıcı olmaktadır.

Ripple’ı kullanarak bir kişi veya banka TRY’yi XRP’ye dönüştürebilir ve daha sonra XRP’yi son alıcıya gönderebilir. Son alıcı da XRP’yi kendi para birimine çevirir ve bu şekilde para transferi tamamlanmış olur. Bir Ripple cüzdanını kullanarak Nikaragua’daki bir birey veya banka kolayca XRP’yi NIO’ya dönüştürebilir. Yani XRP, bir para biriminin kolayca ve hızlı bir şekilde başka bir para birimine karşı işlem görmesini sağlayan bir süreci temsil etmektedir.

Ripple, bir yandan blockchain tabanlı çözümler sunarken, diğer yandan geleneksel finansal sistemlerle entegrasyon sağlayarak küresel finans dünyasında önemli bir rol oynar.

Şu anda Ripple, dünya çapında gerçek zamanlı ödeme yapmak için daha verimli ve uygun maliyetli bir yol sunacak şekilde onlarca bankalarla birlikte çalışmaktadır.

Türkiye’de Ripple ile Çalışan Bankalar

Ripple, Türkiye’de bazı büyük bankalarla işbirliği yaparak uluslararası para transferlerinde blockchain teknolojisini kullanıyor. Öne çıkan iki banka şunlardır:

1. Akbank: Akbank, Türkiye’de Ripple teknolojisini kullanan ilk banka oldu. 2017’de Ripple ile yaptığı anlaşma ile uluslararası para transferlerinde hız ve maliyet avantajı sağlayan blockchain tabanlı çözümleri sunmaya başladı​.
2. QNB Finansbank: Qatar National Bank (QNB) ve iştiraki QNB Finansbank, Ripple’ın küresel finansal ağ teknolojisi olan Ripple’ı kullanarak sınır ötesi ödeme işlemlerini kolaylaştırmak için 2021’de ortaklık başlattı​.

Bu bankalar, Ripple teknolojisiyle uluslararası ödemelerde hız ve güvenliği artırmayı hedeflemektedir.

Ripple ile Çalışan Global Bankalar

Ripple, birçok küresel finansal kuruluş ve banka ile ortaklık yaparak sınır ötesi ödeme çözümleri sunmakta. İşte Ripple’ın önemli partnerlerinden bazıları:

1. Santander: İspanyol bankacılık devi Santander, Ripple teknolojisini kullanarak sınır ötesi ödeme hizmetleri sunan erken benimseyenlerden biridir.
2. American Express (Amex): Ripple ile işbirliği yaparak Amex müşterilerine daha hızlı ve ucuz sınır ötesi ödemeler sağlamak amacıyla RippleNet teknolojisini kullanmaya başlamıştır.
3. SBI Holdings: Japonya merkezli SBI Holdings, Ripple’ın Asya pazarındaki büyük ortaklarından biridir ve birlikte bir kripto para borsası kurmuşlardır.
4. Standard Chartered: Büyük küresel bankalardan biri olan Standard Chartered, Ripple ile sınır ötesi ödeme hizmetlerini hızlandırmayı amaçlayan işbirlikleri gerçekleştirmiştir.

Bu ortaklıklar, Ripple’ın küresel finansal ağını güçlendirmekte ve teknolojisinin bankalar tarafından yaygın olarak kullanılmasını sağlamaktadır.

Gelecekte Standart Haline Gelebilir

Genel olarak bankalar, platformu kullanma konusunda pek aceleci değiller. Buna rağmen gerçek zamanlı küresel ödemelerin gelecekte mevcut bankacılık sistemi için bir standart haline geleceğinden şüphe yok.

Ripple platformunu kullanan bankalar kullanmayan bankalara karşı büyük bir avantaj sağlar ve finansal olarak Ripple “Value of Internet” yani “İnternetin Değeri”ne odaklanır. Bu, para göndermenin mevcut teknolojik çağda bilgi göndermek kadar hızlı gerçekleşmesi gerektiği anlamına geliyor.

Ripple ile insanlar yüksek işlem ücretleri ödemek zorunda değiller ve en önemlisi ise uluslararası para transferleri için günlerce beklemek zorunda değiller. Bunun için en güzel karşılaştırma yapmak adına Ripple ile e-postayı ele alabiliriz. Neden birine birkaç saniye içinde ulaşan bir e-posta gönderebiliyorken ona para da gönderemeyesiniz ki?

Neden Bankalar Ripple’ı Kullanmalı?

Birçok banka şu anda Ripple platformuna katılmış durumda. Bunlar Akbank, Santander, Axis Bank, Yes Bank, Westpac, Union Credit, NBAD, UBS gibi dev bankalardır. Ripple’e göre bankalar, Ripple protokolünü kullanarak ödeme başına ortalama 3,76 dolar tasarruf edebilirler. Ödeme başına oldukça düşük görünen bu miktarları yılda binlerce ve hatta milyonlarca para transferi gerçekleştiren bankalar için önemli bir tasarruf anlamına geliyor.

Bankalar yılda milyonlarca para transferine aracılık ettikleri için Ripple ile önemli ölçüde tasarruf sağlayabilirler. Sonuçta bankaların ilgilendiği en önemli şey daha çok para kazanmaktır. Bu nedenle gelecekte Ripple veya platforma eşdeğer düşük maliyetli global ödeme ağlarının finansal kurumlara yeni bir iş yapma şekli sunmasının etkileri oldukça büyük olacak.

Ripple, Brad Garlinghouse tarafından yönetilmektedir ve sahnenin arkasındaki isim David Schwartz’dır. San Francisco’daki merkezi ve dünyanın dört bir yanındaki şubeleriyle Ripple ekibi sürekli olarak kendi protokollerini genişletiyor ve geliştiriyor.

Ripple, dünyanın her yerinden en üst düzey yetenekleri benimsemeye devam ediyor ve uluslararası para gönderme pazarının çoğunu hizmetlerini kullanarak ulaşmayı hedefliyor. En çok konuşulan Fintech şirketlerinden biri olduğu için Ripple şu anda çok olumlu bir Blockchain projesi olarak görülmektedir. Forbes, Ripple’a ilk 50 Fintech arasında yer vererek bunu doğruluyor.

XRP Nedir?

XRP, Ripple tarafından geliştirilen ve RippleNet platformunda kullanılan yerel kripto para birimidir. XRP’nin temel amacı, finansal kuruluşlar arasında yapılan sınır ötesi ödemelerde likidite sağlamaktır. Geleneksel para transfer sistemlerinde işlemler günler sürebilirken, XRP bu süreci saniyelere indirir. XRP, para birimleri arasında köprü görevi görerek, döviz kurlarından kaynaklanan gecikmeleri ve maliyetleri en aza indirir.

Diğer kripto para birimlerinden farklı olarak XRP, Ripple’ın blockchain teknolojisi üzerinde merkezi bir kontrol ile çalışır, bu da onu bankalar ve ödeme sağlayıcıları tarafından benimsenmesi için cazip kılar. Bu sayede, XRP’nin benimsenmesiyle birlikte daha hızlı, ucuz ve güvenli para transferleri mümkün hale gelir.

XRP ve Ripple’ın Farkı Nedir?

Ripple, finansal kuruluşlar için uluslararası ödeme protokolüdür ve küresel para transferlerini hızlı ve düşük maliyetli hale getirmeyi amaçlar. XRP ise, Ripple’ın ödeme ağında likidite sağlamak ve işlemleri hızlandırmak için kullanılan yerel kripto para birimidir. Ripple, teknolojik altyapıyı ve ödeme ağını sağlarken, XRP bu ağın verimli çalışması için kullanılan dijital varlık olarak işlev görür. Ripple protokolü ağın kendisiyken, XRP bu ağda bir ödeme aracı olarak kullanılır.

Ripple Coin’in İsmi Neden XRP Oldu?

Başlangıçta XRP, “Ripple” adıyla biliniyordu çünkü bu dijital varlık, Ripple şirketiyle doğrudan bağlantılıydı. Ancak zamanla Ripple, XRP’nin daha geniş bir ekosistemin parçası olduğunu ve Ripple’ın yalnızca bir teknoloji şirketi olarak işlev gördüğünü vurgulamak istedi. Bu ayrımı netleştirmek için 2018 yılında, dijital varlık olan “Ripple”ın ismi “XRP” olarak değiştirildi. Bu adım, Ripple şirketinin ve XRP’nin farklı rollerini ayırmayı ve XRP’nin bağımsız bir kripto para birimi olarak algılanmasını sağlamayı amaçladı​.

Ripple, teknolojik altyapı ve ödeme ağını yönetirken, XRP ağın içindeki işlemleri destekleyen bir varlık olarak kullanılmaktadır. Bu değişiklik, Ripple’ın yasal sorumluluklarını da hafifletmek için atılmış bir adım olarak değerlendiriliyor.

XRP Kurucusu Kimdir?

XRP’nin birden fazla kurucu ismi vardır. XRP’nin kurucuları arasında en dikkat çeken isimler Jed McCaleb, Chris Larsen ve David Schwartz’tır.

1. Jed McCaleb: 2012 yılında XRP’nin ve Ripple’ın kurucularından biri olan McCaleb, daha önce Mt. Gox adlı ünlü Bitcoin borsasını kurmuştu. Ripple’ın vizyonu, uluslararası para transferlerini blockchain teknolojisi ile hızlandırmak ve daha düşük maliyetle gerçekleştirmekti. Ancak McCaleb, 2013 yılında Ripple’dan ayrıldı ve Stellar adlı başka bir blockchain projesine odaklandı. Stellar, XRP’ye benzer bir misyonla ortaya çıksa da, daha açık ve merkeziyetsiz bir yapıya sahiptir.
2. Chris Larsen: Ripple’ın diğer kurucu ortağı olan Chris Larsen, XRP’nin gelişiminde önemli bir rol oynadı ve Ripple’ın ilk CEO’su olarak görev yaptı. Larsen, Ripple’ı özellikle bankalarla işbirliği yaparak uluslararası ödemelerde kullanılacak bir teknoloji haline getirme misyonuna odaklandı. Aynı zamanda fintech dünyasında tanınmış bir isimdir ve Ripple’ın büyümesinde stratejik bir rol oynamıştır.
3. David Schwartz: Ripple’ın baş teknoloji sorumlusu (CTO) olarak görev yapan David Schwartz, XRP Ledger’ın mimarlarından biridir. Kriptografi ve dağıtık sistemler üzerine uzmanlaşmış olan Schwartz, XRP’nin teknik altyapısının geliştirilmesinde büyük katkılar sağlamıştır.

Ripple’ın kuruluşu ve XRP’nin gelişimi, bu üç önemli isim ve onların vizyonuyla şekillenmiştir. XRP, Ripple’ın ödeme sistemi için bir likidite aracı olarak kullanılırken, Ripple’ın amacı da geleneksel finansal sistemleri dönüştürmektir.

XRP Nasıl Çalışır?

XRP’nin çalışma mekanizması, RippleNet platformunda finansal kurumlar arasındaki likiditeyi artırmaya ve işlemleri hızlıca tamamlamaya yöneliktir. İşlemler, geleneksel bankacılık yöntemlerinin aksine çok daha kısa sürede, genellikle saniyeler içinde tamamlanır.

XRP’nin çalıştığı XRP Ledger adı verilen blockchain benzeri bir defterde, işlemler federated consensus (federe mutabakat) algoritması ile doğrulanır. Bu sistem, madencilik gerektiren blockchain sistemlerinin aksine, doğrulayıcı düğümler (validator nodes) arasındaki mutabakatla çalışır. Bu sayede hem enerji verimliliği sağlanır hem de işlemler hızlı ve düşük maliyetli şekilde onaylanır. XRP Ledger, bankalar ve ödeme sağlayıcıları gibi finansal kurumlar arasında anlık likidite sağlayarak, döviz kurlarındaki oynaklıklardan etkilenmeden sınır ötesi ödemeleri kolaylaştırır.

XRP, özellikle bankalar ve büyük ödeme ağları tarafından kullanılan bir köprü para birimi olarak işlev görür. Örneğin, bir banka, kendi yerel para birimini XRP’ye dönüştürerek diğer ülkedeki bankaya anında ödeme gönderebilir. Bu süreçte XRP, para birimleri arasında hızlı ve ucuz dönüşüm sağlar. Ripple’ın amacı, XRP’yi kullanarak mevcut sınır ötesi ödeme sistemlerini daha verimli hale getirmektir.

XRP Nasıl Alınır?

XRP satın almak için öncelikle güvenilir bir kripto para borsası seçmeniz gerekir. Paribu, Binance, Coinbase, Kraken gibi borsalar XRP’yi listelemektedir. Bu borsalardan birinde hesap açtıktan sonra kimlik doğrulama (KYC) işlemi yapmanız gerekebilir. Hesabınızı oluşturduktan sonra, banka havalesi, kredi kartı veya başka bir kripto para ile hesabınıza para yatırmalısınız. Ardından borsanın ticaret platformundan XRP’yi seçerek satın almak istediğiniz miktarı belirleyip işlemi gerçekleştirebilirsiniz. Güvenliği artırmak amacıyla, satın aldığınız XRP’leri borsada bırakmak yerine güvenli bir cüzdana (donanım cüzdanı veya yazılım cüzdanı) çekmeyi de düşünebilirsiniz. Bu, kripto paralarınızın daha güvende olmasını sağlar.

Türk Lirası ile Ripple’a yatırım yapmak, XRP satın almak için Paribu gibi Türkiye’de faaliyet gösteren kripto para borsalarını kullanabilirsiniz.

XRP Arzı Ne Kadar?

XRP’nin toplam arzı 100 milyar adet olarak belirlenmiştir. Bu arzın tamamı baştan yaratılmış olup madencilik yoluyla artırılamaz. Ancak, bu toplam arzın tamamı dolaşımda değildir. Ripple Labs, başlangıçta bu miktarın önemli bir bölümünü kendi kontrolünde tutmuştur. XRP’nin dolaşımdaki arzı zamanla artmakta ve belirli bir kısmı Ripple’ın piyasaya sürmesiyle serbest kalmaktadır.

2024 yılı itibarıyla, dolaşımdaki XRP miktarı yaklaşık 56 milyar XRP‘dir. Kalan miktar ise genellikle Ripple tarafından programlanmış satışlarla piyasaya sürülmektedir, bu süreç Ripple’ın escrow hesapları aracılığıyla kontrol edilir. Bu mekanizma, XRP’nin arzını dengeli bir şekilde yönetmeyi amaçlar.

Bu operasyonel şeffaflık düzeyi, şüpheli yatırımcılara Ripple’in uzun vadeli bir vizyona sahip olduğunu ve dolayısıyla XRP’nin değerini düşürmekten kaçındığına inanmak için yeterli.

XRP Madenciliği Yapılıyor mu?

Hayır, XRP madenciliği yapılmamaktadır. XRP’nin tüm arzı, yaratıldığı anda Ripple Labs tarafından önceden oluşturulmuştur. Yani toplam arz olan 100 milyar XRP, en baştan tamamen üretilmiş durumdadır ve bu miktar artırılamaz. Diğer kripto paralar (örneğin Bitcoin) gibi madencilik yapılmaz, çünkü XRP ağı, işlemleri doğrulamak için Proof-of-Work (iş kanıtı) veya madencilik gerektiren başka bir mekanizma kullanmaz.

Ripple’ın Faydaları Neler?

XRP’nin diğer kripto para birimlerinde sahip olduğu gibi birtakım avantajları bulunmaktadır. Ripple’in ana avantajı bankalarla doğrudan çalışabilmesidir.

Bankacılık kartellerinden ve tekellerden uzaklaşmış olan herkes Ripple’e yatırım yapmak istemese de, gerçekleşecek olursa Ripple’in küresel bankacılık endüstrisini yöneten şirketlerle birlikte çalışarak akıllı iş kararlarına odaklandığı kesindir.

Platform son derece hızlıdır. İşlemler dört saniyenin altında gerçekleşir. Başka bir deyişle, hem alıcının hem de satıcının Ripple’ı kullandığını varsayarak, gündelik ürün ve hizmetleri satın almak için onu kullanmaları son derece kolay ve hızlıdır.

Bitcoin’den farklı olarak Ripple, düzenli olarak ölçeklendirilebilir (ölçeklenebilir), çünkü düzenli olarak saniyede binden fazla işlem gerçekleştirir. Ripple’in Visa’dan daha fazla işlem gerçekleştirdiği hatta saniyede 50.000’in üzerinde olduğu zamanlar bile bulunmaktadır.

Ripple’ın Bitcoin’e Göre Faydaları Neler?

Bitcoin büyük bir ödeme yöntemidir, ancak Ripple gibi bir kişiden diğerine para göndermenin hızlı bir yolunu sunmaz.

Bitcoin’de para gönderme maliyetleri Ripple’a göre daha yüksektir, çünkü Blockchain daha fazla işlem gerçekleşmektedir. XRP ile para göndermek nispeten ucuzdur. Ripple ağı ayrıca Bitcoin’de olduğu gibi daha fazla işlemin gerçekleştirilmesi nedeniyle daha yavaş çalışmaz.

Platformun asıl amacı, Bitcoin madenciliği süreci gibi muazzam miktarda elektriğe mal olan bir platform geliştirmemekti. Madenciliği önlemek için 100 milyar XRP Coin’in tamamı madencilik yapılamaz şekilde en başından çıkarıldı.

Birçok forumda, kripto para yatırımcıları Ripple’in merkezi olduğunu düşündüklerini söyler. Ancak Ripple bunu değiştirmek için çok çalışıyor. Ripple, Ripple Consensus Ledger (RCL) üzerinde validator düğüm (node) çeşitliliği ile giderek merkezi olmayan bir hal alıyor.

Aslında, Ripple şu anda Bitcoin’den daha az merkezi olduğunu iddia ediyor. Ripple’ın en büyük avantajlardan biri, en azından yatırımcılar ve spekülatörler için dünyanın dört bir yanındaki bankalarla çalışmasıdır. Bankaların muhtemelen Ripple ve Bitcoin yerine XRP kripto para birimi ile çalışacaklarını söylemeden geçmeyelim.

Ripple’ın Dezavantajları Neler?

XRP’nin diğer kripto para birimlerine göre önemli avantajları olsa da, Ripple’in önemli dezavantajları olduğunu düşünen yatırımcılar bulunmaktadır.

Bazıları, Ripple’in finansal işlemleri izlemek için bir tür ajan olduğunu iddia ediyor. Çünkü Ripple, kuruluşundan bu yana dünya çapında günlük bankacılık ödemelerini odak noktası haline getirdi. Para gönderimleri ucuz ve hızlı bir şekilde yapılmalıydı.

Ripple başlangıçta sadece bankalarla çalıştığı için, kripto para yatırımcıları temel olarak Ripple veya XRP’ye katılmama kararı aldı. Ripple platformunun yenilikçi olduğunu düşünen yatırımcılar onun bir şirket olmasını hesaba katarak ondan uzak durmaktadırlar.

Yukarıda belirtildiği gibi, tüm XRP’ler çıkarılmış durumda ve Ripple bu token’ların çoğuna sahip. XRP’ler akıllı bir sözleşme ile kilitlenmiş olsa da ve muhtemelen yakında satılmayacak olsalar da akılda tutulmaları gerekiyor. Belirgin bir şekilde Ripple hala XRP’nin merkez bankasıdır.

Birçok yatırımcı kişisel nedenlerden dolayı XRP’ye yatırım yapmamaya karar verebilir. Bu çoğunlukla kripto para birimine yatırım yapan ve kripto para birimini bankacılık kartellerinden ve hükümet kontrolünden kaçış olarak gören yatırımcılar için geçerlidir.

Öte yandan Ripple’in iş modeli ile kâr etmek isteyen ve yanlış bir şey görmeyen yatırımcıların XRP’ye yatırım yaptığı gerçeği de önümüzde durmaktadır.

Ripple ve XRP Yorumları

Ripple ve XRP Coin hakkında yapılan yorumlar, genel olarak iki farklı bakış açısını yansıtır: bir yandan teknoloji ve verimlilik avantajlarını takdir edenler, diğer yandan regülasyon ve merkeziyetçilik eleştirileri yapanlar.

Olumlu Yorumlar

1. Hız ve Düşük Maliyet: Ripple’ın sunduğu teknoloji, sınır ötesi ödemelerde büyük avantajlar sağlar. Özellikle bankalar ve finansal kurumlar için işlemlerin hızlanması ve maliyetlerin düşmesi, Ripple ve XRP’yi cazip kılar. Ripple’ın XRP ile likiditeyi artırması ve döviz kurlarındaki oynaklıklardan korunma sağlaması birçok kullanıcı tarafından olumlu karşılanıyor.
2. Kurumsal Benimseme: Ripple, birçok büyük finansal kuruluşla işbirliği yaparak uluslararası bir ödeme ağı kurmuştur. XRP’nin finansal dünyada gerçek bir kullanım alanı bulunması, yatırımcılar için büyük bir güvence olarak görülüyor. Santander ve QNB gibi bankaların Ripple teknolojisini kullanması, teknolojinin gücünü vurgulayan olumlu yorumlara neden oluyor​.

Olumsuz Yorumlar

1. Merkeziyetçilik Eleştirisi: XRP’nin dağıtımı ve arzı Ripple Labs tarafından kontrol edildiği için bazı kullanıcılar merkeziyetçi yapısını eleştiriyor. Birçok kripto para birimi, tamamen merkezi olmayan sistemler üzerine kurulu olmasına karşın, Ripple’ın bu merkezi yapısı kripto topluluğunda bazı eleştiriler alıyor.
2. Regülasyon Riskleri: Ripple, ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC) tarafından açılan davalarla karşı karşıya kalmıştır. Bu durum, XRP’nin gelecekteki yasal statüsüne dair belirsizlikler yaratmakta ve bazı yatırımcıların temkinli yaklaşmasına neden olmaktadır.

Ripple ve XRP hakkında yapılan yorumlar, sunduğu teknolojinin yenilikçi ve verimli olmasına rağmen, merkeziyetçilik ve regülasyon sorunları nedeniyle karışık geri dönüşler almaktadır. Ripple’ın kurumsal benimsenmesi ve teknoloji avantajları öne çıkarken, yasal belirsizlikler ve merkezi yapısı bazı kullanıcılar için endişe kaynağıdır. Yorumların gündeme ve XRP haberlerine göre de şekillendiğini unutmamak gerek.