Geçtiğimiz günlerde Suudi Arabistan, Kâbe’yi sanal olarak ziyaret edilmesini sağlayan ‘Sanal Hacerülesved’ (Virtual Blackstone) adıyla bir Metaverse girişimi başlatmıştı. Bu teknoloji girişimiyle artık Hacerülesved taşı’nın sanal gerçeklik gözlükleriyle ziyaret edilebileceğinin mümkün olduğunu duyurdu. Bu duyurunun ardından yeni girişim ilahiyatçılar arasında tartışmalara yol açtı.
Kabe ve Mescidi Nebevi İşleri Genel Başkanı Şeyh Dr. Abdulrahman bin Abdulaziz el Suud tarafından gerçekleştirilen sanal hac projesi, Sanal Hacerülesved inisiyatifi, Suudi Kraliyeti Sergi ve Müze İşleri Ajansı’nın bir parçası olarak Dijital Sergiler Genel İdaresi tarafından temsil edilecek.
Hürriyet’in haberine göre; Arabistan’ın bu yeni projesi tartışma konusu oldu. Bunun gerçek hac yerine geçip geçmeyeceği konuşuldu. İlahiyatçılar, bunun sanal hac olamayacağını fakat deneyenlerin manevi duygularını tatmin edeceğini ve hacca daha tecrübeli gideceği yorumlarında bulundular.
İlahiyatçılar Sanal Hac Konusunda Ne Düşünüyor?
Hac ve Umre Hizmetleri Genel Müdürü Remzi Bircan, “Metaverse haccı diye bir şey olmadığını, Suudi Arabistan’dan gelen bir yazı olmadığını ve metaverse ile Kabe gezilebileceğini fakat ibadet edilemeyeceği söyledi.
29 Mayıs Üniversitesi ilahiyat Fakültesi Öğr. Üyesi Hatice Boynukalın da ‘sanal hac’ konusunu bir ibadet olarak değil bir imkan olarak görmek gerektiğini dile getirerek şunları söyledi;
“Nasıl ki sanal evrende yemek yediğinizde doygunluk hissi olmuyorsa hac ibadetinin yerine getirilmesi için Metaverse’te sunulan imkânlarda kişinin hacı olmasına sebep olmaz.”
İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Abdullah Tırabzon, sanal ile gerçekliğin kesinlikle bir olmadığını, sanal olarak Kabe’yi ziyaret edince hacı olunmayacağını, umre yapılamayacağını bildirdi.
İlahiyatçı Prof. Dr. Hayri Kırbaşoğlu ise konuyla ilgili şu açıklamaları yaptı;
“Hac yapmanın şartlarından biri de oralara gidebilmektir. Orada hacca gitmek ya da haccı yerinde yapmak imkânsız hale gelirse zaten sorumluluğunuz yoktur. Ancak maddi durumları ve sağlık durumları iyi kişilerin üstüne pandemi de kalkmışsa gitmeleri gerekir. O zaman sorumlu olurlar. Bu uygulama duyguları tatmin eder, heyecan verici olabilir. Dolayısıyla hacca gidemeyenler bu imkândan yararlanarak o manevi duygularını tatmin ederler.”
Doç. Dr. Emre Dorman, Hac ibadetinin, gerçek anlamda onu yerine getirmeye gücü yetmeyen insanlar için bir yükümlülük kılmadığını, insanların en azından sanal bir ortamda bile olsa oraları ziyaret etmesinin güzel bir gelişme olduğunu, ancak bu güzel uygulamanın, hac ibadetinin yerine getirilmesini sağlamayacağını belirtti.
Bu makale yatırım tavsiyesi veya önerisi içermemektedir. Her yatırım ve alım satım hareketi risk içerir ve okuyucular karar verirken kendi araştırmalarını yapmalıdır.
