Son zamanlarda merkezi borsalara yönelen baskılar, merkeziyetsiz borsalara para geçişini artırırken, riskleri de beraberinde getiriyor olabilir mi?
Bir süredir kripto endüstrisini meşgul eden konuların başında “merkezi borsa problemleri” yer alıyor. Geçtiğimiz süreçte birçok popüler kripto borsasına davalar, uyarılar ve yaptırımlar geldiğini gözlemledik. SEC’in, 23 Mart tarihinde Coinbase’e, menkul kıymet ihlallerine karşı icra eylemi sürdürdüğü uyarısında bulunması, olayları daha da ciddi boyuta taşıdı. 27 Mart tarihi itibariyle, dünyanın en büyük ve en çok ticari hacme sahip kripto borsası Binance’a CFTC tarafından dava açılması bu olayların en büyük örneği oldu.
Peki ya merkezi borsalara yönelik ardı ardına gelen hamleler, SEC ve birçok unsur ile birlikte merkeziyetsiz borsalara da sekebilir mi?
Başlıca Kriter: Ekosistemin İçi Etkileşim
Kripto sektörünü bütünüyle ele aldığımızda aslında bölümler arasında ne kadar farklar görülsede işin kripto yatırımcısında kullanıcılarda bittiği görülüyor. Sektör bazlı yaşanabilecek olumlu veya olumsuz herhangi bir olayda ekosistemin diğer alanlarında yansımalarını görmek mümkün oluyor.
Konu, kripto borsaları tarafından incelendiğinde merkezi/merkeziyetsiz arasında pek çok farklar masada yer alıyor. Fakat sektör bazlı genel tablo incelendiğinde, herhangi bir alanda yaşanabilecek olumsuz bir gelişmenin etkisi ne kadar küçük de olsa diğer alanlara sıçarayabiliyor. Son günlerde öne çıkan SEC ve CFTC yönlü haberler, kripto piyasasını sarsan başlıca unsurlar haline geldi.
Kripto yatırımcılarının ve kullanıcıların oluşturduğu bu toplulukta, yaşanabilecek bir olay sonrası yatırımcı psikolojisi sebebiyle birçok farklı durum gözlemlenebilir. Özellikle de “işin içine SEC girdiğinde”daha da ciddi boyutlar kazanan kaos zinciri, sadece merkezi borsalar ile kalmayabilir.
Birçok yatırımcı tarafından dünyanın en güvenilir kripto borsası olarak ilan edilen Binance’a, CTFC tarafından dava açılması, ekosisteme “kara bulutları davet ederek” diğer pek çok “olumsuz unsurun habericisi” olabilir. Kripto yatırımcısında oluşan korku ve panik havasıyla birlikte, sektör gün geçtikçe “farklı alanlara kayabilir“. Bu olay örgüsünde sadece merkezi borsalar değil, endüstrideki pek çok alan da büyük değişiklikler gözlemlenir.
Sonuç olarak merkezi borsaların bu denli hedef alınması, sektörü giderek “yaralayabilir” ve oluşabilecek farklılıkların etkilerine “merkeziyetsiz borsalar da dahil olmak üzere” birçok alanda tanıklık ederiz.
Merkezi/Merkeziyetsiz Borsalar Arasındaki Veriler
Merkeziyetsiz borsalar ile ilgili verileri ele aldığımızda, merkezi borsalardan gelen dair raporlar iyi ipuçları sunabiliyor. Son haftalardaki “merkezi borsalardan para çıkışları ciddi oranda artarak“, ekosistemde de kafa karışıklığına sebep oldu. Özellikle de Binance taraflı gelen para çıkış haberleri, dışarı aktarılan bu paraların merkeziyetsiz borsalara akabileceği ihtimalini de güçlendirmiş oldu.
Thanefield Capital tarafından yayınlanan verilere doğrultusunda, 27 Mart tarihinde Binance – CFTC davasından sadece birkaç saat önce, merkezi borsalardan şaşırtıcı miktarda para çekildi. Davadan önceki 12 saat içerisinde Binance, Kraken, Coinbase ve Bitfinex gibi kripto borsalarından yaklaşık olarak 1,5 milyar dolarlık çıkış gerçekleşti. Bunun yarısından fazlası, yani 850 milyon dolar ise Binance’dan gerçekleşen para çıkışıydı.
CoinGecko’dan son 7 günlük verilere bakıldığında ise, merkezi kripto para borsalarından büyük oranda hacim çıkışları göze çarpıyor. Özellikle de Huobi borsasındaki sert değişimler piyasanın tehlikeleri için ipuçları sunuyor olabilir. Bu tür popüler borsalardan gerçekleşen para çıkışlarının merkeziyetsiz borsalara yansımalarını ele alalım.
İşlem hacmi bakımından öne çıkan “merkeziyetsiz kripto para borsalarını” incelediğimizde, birçok veride iyileşme görülüyor. Merkeziyetsiz dendiğinde, akla gelen ilk terimlerden olan Uniswap’in verilerine göz atalım.
SEC‘in merkezi borsalara olan uyarıları, Binance’a CTFC tarafından açılan dava ve birçok merkezi borsalar ile ilgili gelişmeler, merkeziyetsiz borsaları harekete geçirmiş durumda. Uniswap’in hacmindeki gözle görülür artış, bunun bir destekçisi oluyor. Geçtiğimiz günlerde “yakın zamanlı dip yapan” Uniswap hacmi, tekrardan harekete geçerek yükseliş ivmesi yakalamış halde.
Merkezi kripto borsalarından gelen tehlike sesleri, merkeziyetsiz borsaları canlandırarak piyasa yapısında farklılığa gidildiğini gösteriyor.
Merkeziyetsiz Borsaların Tehlikesi
Merkezi borsalarda giderek artan tehlikeler, ekosistemin diğer alanlarını da ele geçirebilir. SEC ve birçok önemli kurumun “merkezi borsaları hedef alması“, yayınalanan raporlara da tamamiyle yansımış halde. Şuan için tehlikeli liman olarak görülmeyen merkeziyetsiz borsalarda ekstra riskli bir hareketlilik gözlemlenmiyor.
SEC gibi birçok düzenleyici makamdan herhangi bir şekilde eleştiri, uyarı ve dava söz konusu olduğunda, borsaların kendi yapılarında zayıflama süreci başlayabilir. Merkeziyetsiz kripto borsalarının en popüler olanı Uniswap‘i ele alalım. Uniswap’in bu tarz bi durumlar karşı karşı kalması, kendi token‘ı olan UNI‘yi büyük oranda sarsacaktır. Token taraflı fiyat hareketlerinin giderek dalgalanması da ekosistemi paniğe tetikleyen bir unsur teşkil ediyor. Sektörün başından bu yana itibaren bir alanda gerçekleşen olumsuzluğun, aynı alanın farklı bir noktasında patlak vermesi de muhtemel olacaktır.
Konuları UNI tarafından ele almaya devam edersek oradaki büyük fiyat dengesizlikleri, diğer merkeziyetsiz borsaların yapısını ve ilgili token’ların kimyasını ciddi anlamda bozarak “merkeziyetsiz” kavramını bambaşka bir boyuta taşıyabilir.
Bu makale yatırım tavsiyesi veya önerisi içermemektedir. Her yatırım ve alım satım hareketi risk içerir ve okuyucular karar verirken kendi araştırmalarını yapmalıdır.
